Yazan: Smrit Singh – Çeviren ve düzenleyen: Zafer Bozkaya
Guru Nanak algısı
Pakistan’ın Pencap bölgesinde Sih Dininin kurucusu Guru Nanak nasıl algılanıyor? Bir Pencaplı olarak, Baba Guru Nanak Dev Ji’nin toprağımızın ebedi bir parçası olduğunu söyleyebilirim. Bunu Lehnda Pencab’da (Batı Pencap bölgesi için kullanılan bir terim) doğup yaşamış bir kişi olarak yazıyorum.
Pakistan Pencaplıları Baba ji’ye büyük saygı duyar. Pakistan’daki bazı müslümanlar, Guru Nanak’ı müslüman öğrencilerine ayrım yapmayan davranışları ve Mekke’ye ve Irak’a yaptığı ziyaretler nedeniyle “aziz” olarak görüyor.
Guru Nanak’ın gezileri
Baba Guru Nanak Dev ji, İslam’ın en kutsal yerleri olan Mekke ve Medine’yi ziyaret etmişti. Bazı Pencaplı Müslümanlar bu nedenle ona çok saygı duyar. Babam ve büyükbabam ona “Allah ka Vali” (Allah’ın dostu, velisi) derlerdi. Guru Nanak, en yakın arkadaşlarından biri olan ve bir müslüman olan Bhai Mardana ile birlikte Bağdat’a gitti ve burada Hz. Cüneyd Bağdadi ve Hz. Abdülkadir Geylani’nin türbelerini ziyaret etti.
Guru Nanak’ın Yaşamı
Guru Nanak, günümüzdeki Pakistan’da Talvaṇḍi köyünde (Şimdiki ismi Nankana Sahib) doğdu. Guru Nanak’ın doğum gününde dünyanın dört bir yanından Sih inancındaki kişiler Pakistan’a gelir ve Guru’nun doğduğu Nankana Sahib tapınağını ziyaret eder.
Sih dininin kutsal kitabı olan Guru Granth Sahib, aslında bir Sufi aziz olan Baba Farid Ganj Shakar’ın şiirlerinden oluşmuştur. Bu durum, Guru Ji’nin bir müslümandan nasıl ilham aldığını gösterir. Dünyanın dört bir yanından gelen Sihler, Baba Farid Ganj Shakar’ın türbesini de ziyaret ederler.
Guru Nanak’ın mucizeleri
Baba Ji ve Bhai Mardana, Afganistan’da Kabil’e gitmeden önce Rawalpindi’de biraz zaman geçirdiler. Hassan Abdal’a vardıklarında Baba ji, Bhai Mardana’yı su getirmesi için bir tepeye gönderdi. Su kuyusunun sahibi olan Veli Kandhari ismindeki kişi onlara su vermeyi reddetti ve Baba Ji’ye büyük kayalar atmaya başladı, Guru Nanak bunları elleriyle durdurdu. Yere düşen kayaların düştükleri yerden sular fışkırdı.
Guru Nanak’a fırlatılan ve eliyle durdurduğu kayalardan birisinin üzerinde Guru Nanak’ın el izi çıkmıştır. Bu kaya halen Hasan Abdal köyündeki Sih tapınağında bulunmaktadır.
Bu mucize “Punja Sahib” olarak biliniyor. Hassan Abdal’da bu olayın geçtiği yerde bir Sih tapınağı kurulmuştur. Bu tapınak halen aktiftir ve burası Sih dininin en kutsal yerlerinden biri olarak kabul edilir. Sihler, ayrıca Hassan Abdal kentinin yakınındaki bir tepede bulunan Veli Kandhari tapınağını da ziyaret ederler.
Guru Nanak’ın vefatı
Guru Nanak, yaklaşık 20 yıl süren gezilerinin ardından ailesiyle birlikte günümüz Pakistan sınırlarındaki Kartarpur‘a yerleşti. 1539’daki ölümünün ardından hem Hindular hem de Müslümanlar onun kendi dinlerine ait olduğunu iddia ettiler. Aralarında ortak bir duvar bulunan türbeler diktiler. Bu türbeler, Ravi Nehri’nin kıyısındaydı. Zamanla nehrin değişen yatağı bu türbeleri yıktı. Ancak Guru Nanak’ın oğlu, babasının küllerinin bulunduğu bir çömleği kurtardı ve bugünkü Hindistan’da Dera Baba Nanak isimli yeni kurulmuş bir yerleşim yerinde yeniden toprağa gömdü.
Guru Nanak’ın ölümündeki gizemli yanlar https://hindistangezi.com/guru-nanakin-gizemli-olumu/ adresinde.
Kartarpur’daki bu yer, Guru Nanak’ın ölüm yeri olduğu için son derece önemlidir. Ölüm yıldönümlerinde burayı hem Pakistan’dan hem de Hindistan’dan gelen binlerce Sih ziyaret etmek istiyor. Pakistan hükümeti bu konuda çok olumlu bir adım atarak Hindistan’dan gelecek hacılar için 5 km uzunluğunda bir koridor oluşturmuş ve vizesiz giriş imkanı sağlamıştır.
Ayrıca Sih inançlılarının ibadet ve ziyaretlerini rahatça yapabilmeleri için mükemmel altyapısı olan tesisler kurulmuştur. Bu gelişmeler Pencap’ın iki yakası arasındaki yaklaşımları canlandıracağını tahmin ediyorum.
Hatıra Para
Pakistan hükümeti Guru Nanak Dev Ji’nin 550. yıldönümünü kutlamak için bir hatıra parası bile çıkarmıştır.
Guru Nanak hakkında Pakistanda söylenen özdeyişlerden birisi şöyledir:
Guru Nanak Shah Fakir.
Hindu ka Guru, Mussulman ka Pir.
(Guru Nanak, Fakirlerin Şahı.
Bir Hindu’ya Guru, bir Müslüman’a Pir.)
