Sih dininin kurucusu, lideri ve ilk Gurusu olan Guru Nanak, hem müslümanlar hem de Hindular tarafından kutsal bir kişi olarak tanımlanmıştı. Müslümanlar kendisine “Nanak Şah”, Hindular ise “Baba Nanak Fakir” diyorlardı. Her iki dini de yeterince inceledikten sonra Guru Nanak, kendi fikirlerini temel alan Sih dinini oluşturdu. Yaşamı sırasında çeşitli mucizeler gösterdiği söylenilen Guru Nanak’ın ölümü de mucizelerle doludur. Ekteki yazıda Guru Nanak’ın ölümündeki mucizelerden söz ediyoruz.
Guru Nanak’ın son günleri
Guru Nanak’ın izleyicileri, efendilerinin geçici bedenini terk etmeye hazırlandığının farkına vardığında, Hindu’lar ve Müslüman’lar arasında cenaze töreninin nasıl olacağı konusunda tartışma çıktı. Müslümanlar, geleneklerine göre bedeni gömmek istediler, Hindular ise kendi geleneklerine göre yakmanın uygun olduğunu önerdiler. Tartışmalara bir son vermek ve anlaşmazlıkları çözmek için Guru Nanak’ın kendisine danışıldı. Guru Nanak Dev Ji bu konuda tercihini bildirdi.
Guru Nanak, ölümünün Joti Jot olarak bilinen eşsiz bir deneyim olacağını açıkladı. Bu, sadece ölümlü bedeninin sona ereceği, ancak bedenindeki nurun halefine aktarılacağı demekti. Guru Nanak, Bhai Lehna ismindeki bir müridine Guru Angad Dev ismini vermiş ve kendisinden sonra nurunu yansıtacağını belirtmişti.
Guru Nanak Dev, müridlerinden taze çiçekler getirmelerini ve Hinduların çiçekleri sağ tarafına ve Müslümanların da sol tarafına koymalarını istedi. Hangi taraftaki çiçeklerin tazeliğini koruduğuna bakarak o dinin geleneklerine uyulması talimatını verdi. Vefat ettikten sonra, çiçekleri solmayan taraftakilerin, ölümlü bedeni kendi geleneklerine göre gömme veya yakma hakkına ve onuruna sahip olacağını söyledi. Guru Nanak, cenaze töreninde Sohila ve Japji Sahib ilahilerinin okunmasını önceden bildirmişti. İlahiler okunduktan sonra tüm vücudunu örtmek için bir bez parçası getirmelerini ve ertesi sabaha kadar odayı terk etmelerini istemişti.
Vefatı
Guru Nanak vefat ettikten bir gün sonra her iki toplumdan müridler şafak vakti odaya geri döndüler. (22 Eylül 1539) Vücudu örten örtü kaldırıldığında, Guru Nanak’ın fiziksel bedeninin küçük bir izinin bile orada kalmadığını ve tamamen kaybolduğunu görünce şaşkına döndüler. Geride sadece taze çiçekler kalmıştı. Bu çiçekleri Müslümanlar bir kabire koyarak gömdüler, Hindular da kendi geleneklerine uygun olarak yaktılar.
Daha sonra Hindular ve Müslümanlar aralarında anlaşarak İlahi Üstad’ın anısına iki ayrı anıt inşa etmeye karar verdi. Böylece, Kartarpur’daki (bugün Pakistan’da) Ravi Nehri kıyısında, biri Hindular diğeri Müslümanlar tarafından iki türbe inşa edildi. Bir süre sonra meydana gelen bir taşkında türbelerin ikisi de sular altında kalarak yıkıldı, sonra tekrar inşa edildi.
Sih dininde Guru Nanak’ın ruhunun ve enerjisinin kendisinden sonra gelen 9 Sih Gurusu’na geçtiğine ve Kutsal Kitapları olan Guru Granth Sahib’de ikamet ettiğine inanılmaktadır.
Hindistan ve Pakistan’ın ayrılmasından sonra Pakistan tarafında kalan Guru Nanak’ın ölüm yerini her yıl binlerce Hindistan’lı Sih dini üyesi ziyaret etmektedir. Pakistan, ziyaret amacıyla gelen Sih’lere kolaylıklar sağlamış ve bu ziyaret için gelenlere vize uygulamasını kaldırmıştır. Hindistan’ın Dera Baba Nanak kentinden Kartarpur kentine bir Barış Koridoru asfaltı açılmıştır. 5 km uzunluğundaki bu yoldan gidildiğinde çok büyük bir Sih tapınağına ulaşılır. Burada ibadet yerleri, yemek yeme ve dinlenme imkanları da bulunur. Guru Nanak’ın ölüm günü olan 22 Eylül tarihine yakın tarihlerde Barış koridorundan her gün 5 bin kişi gidip gelmektedir.
Guru Nanak’ın günümüz Pakistan’ında bulunan Doğum yeri (Nankana Sahib) ve Ölümleri (Kartarpur) hakkında ayrıntılı bilgi: site adresinde.
Bedenin Kayboluşu
Guru Nanak’ın kendi bedenini ne yaktırdığı, ne de gömdürdüğü ama meçhule gittiğini anlatmıştık. Günümüzde Sih dini üyeleri cenazelerini ne yapıyor diye soracak olursanız, açıklayalım. Günümüzde Sih dini üyeleri de Hindu’lar gibi yakılıyor. Ancak Guru Nanak bu konuda şöyle bir yol göstermiştir. İsterseniz yakın, isterseniz gömün, isterseniz suyun içine atın veya açık arazide vahşi kuşların gelip yemesine bırakın, bu konuda kendiniz karar verin demiştir. Açık arazide akbabaların yemesi için bırakılma fikriyle Guru Nanak, Zerdüşt dininin yöntemine yaklaşmış oluyor.
