Hindistan Demiryolları 2020 yılı sayılarıyla 99 bin 235 km hat uzunluğu ve 67 bin 656 km’lik bir bölgeyi kapsamasıyla dünyanın dördüncü büyük demiryolu ağı olarak kabul edilmektedir. Hindistan Demiryolları sadece 2015-2016 yıllarında 8 Milyar 107 Milyon yolcu taşımıştır. Bu sayı, günde yaklaşık 22 Milyon yolcu demektir. Demiryolu seyahatini konforlu hale getirmek için ülkenin farklı yerlerinde 7216 tren istasyonu bulunur.
Tren istasyonlarının en büyük olarak kabul edilmesinin sınıflandırması şöyledir.
• Toplam Platform (Peron) sayısı.
• Platform Uzunluğu.
• Mimari yapı, tasarımın boyutu ve yüksekliği.
• İstasyonu kullanan yolcu sayısı.
• Çeşitli demiryolu rotalarının kavşağı olması.
Platform sayısı bakımından
Howrah Junction (Batı Bengal Eyaleti)
Howrah Junction tren istasyonu, çok sayıda platforma sahip olması açısından en büyük tren istasyonudur. Bu istasyondaki toplam platform (bizdeki Peron) sayısı 23’tür.
Bu istasyonun ismi daha çok “Howrah İstasyonu” olarak bilinir. Howrah Junction İstasyonu Hindistan’ın en eski ve en büyük demiryolu kompleksi olup ikiz şehirler olan Howrah ve Kalküta’ya hizmet vermektedir.
Bu istasyondan her gün yaklaşık 617 yolcu treni geçer. Bu trenlere hizmet verebilmek için 23 platform gerekiyor. Bu sayı Hindistan demiryollarındaki en fazla platform sayısıdır. Howrah istasyonu günde iki milyondan fazla yolcuya hizmet vermesiyle herhangi bir tren istasyonundaki en yüksek kapasiteye de ulaşmıştır.
Howrah Junction, Kalküta şehrindeki beş şehirlerarası tren istasyonundan biridir. Diğerleri Sealdah, Satrangachi, Shalimar ve Kalküta tren istasyonlarıdır. Howrah Junction, yolcu trafiği açısından Hindistan’daki en yoğun istasyonlardan biridir. İstasyon, Hooghly Nehri’nin batı kıyısındaki Howrah’da bulunmaktadır. Hindistan genelinde bulunan istasyonlardan 1373 tanesi doğrudan Howrah Tren İstasyonu’na bağlıdır.
Platform Uzunluğu bakımından
Gorakhpur Junction (Uttar Pradesh eyaleti)
Gorakhpur Junction tren istasyonu, Platform uzunluğu bakımından Hindistan’daki en büyük tren istasyonudur. İstasyondaki 1 numaralı platformun toplam uzunluğu rampalı olarak 1 kilometre 366 metre ve rampasız olarak 1 kilometre 355 metredir.
Gorakhpur Tren İstasyonu, Hindistan’ın Uttar Pradesh eyaletindeki Gorakhpur şehrinde bulunmaktadır. Kuzey Doğu Demiryolları bölgesinin genel merkezi olarak hizmet vermektedir. Bu istasyonda A-1 Sınıfı tren istasyonu hizmetleri verilir.
Gorakhpur şehrinde, Gorakhpur Junction, Gorakhpur Cantt, Domingarh, Sahjanwa, Sihapar, Maniram, Nakaha Jungle, Kushmi, Jagatbela ve Unaula isimlerinde 10 yerel tren istasyonu daha vardır.
Gorakhpur Junction tren istasyonu, Hindistan’ın tüm bölgelerine doğrudan bağlantılıdır. Gorakhpur şehri, bu tren istasyonunda başlayan veya sona eren birçok şehirlerarası tren hattına sahiptir. Hindistan’ın bütün büyük tren istasyonlarına ve Nepal’in yakın bölgelerine doğrudan seferleri vardır.
Nepalden karayolu ile Hindistana gelenler Hindistanda iki sınır kapısından geçer. Birincisi Gorakhpur yakınındaki Sonauli, ikincisi Patna yakınındaki Birgunj’dır. Nepal’den gelip Delhiye gitmek isteyen gezginlerin ana giriş yolu Sonauli sınır kapısından geçerek Gorakhpur istasyonuna ulaşmaktır.
Toplam Platform sayısı: 10
Mimari yapı, tasarımın boyutu ve yüksekliği bakımından
Chhatrapati Shivaji Maharaj Terminus (Maharashtra Eyaleti)
Chhatrapati Shivaji Maharaj Terminus, mimari yapı, tasarımın boyutu ve yüksekliği açısından en büyük tren istasyonudur.
Chhatrapati Shivaji Maharaj Terminus (İstasyon Kodu: CSTM) istasyonunun eski adı Victoria Terminustur. İstasyon, Kraliçe Victoria’nın tahta çıkışının 50. yılı anısına Mumbai’nin Bori Bunder bölgesinde 1887’de inşa edilmiştir. Eski İstasyon Kodu: BBVT/VT olarak bilinir. Tarihi özellikleri nedeniyle 2004 yılında UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine alınmıştır.
Maharashtra, Hindistan Merkez Demiryolları bölgesinin merkezidir. İstasyon, Victoria dönemi İtalyan Gotik Revival mimarisi konseptine uygun olarak Frederick William Stevens tarafından tasarlandı. Hindistan Gotik dönem mimarisinin bir ürünüdür.
Hindistan’ın en yoğun tren istasyonlarından biridir ve hem uzun mesafe trenleri hem de banliyö trenleri için kullanılır.
İstasyonun adı Mart 1996’da Maratha İmparatorluğu’nun kurucusu Chhatrapati Shivaji’nin onuruna verilmiştir. İstasyonun eski adı olan Victoria Terminus adından vazgeçilmiştir. 2017’de istasyonun adı yeniden değiştirilerek Chhatrapati Shivaji Maharaj Terminus olmuştur. Bununla birlikte, hem eski adı “VT” hem de şimdiki adı “CST” popüler olarak kullanılmaktadır.
Toplam Platform sayısı : 18.
Yeni demiryolu güzergahlarının kavşağı veya sayısı bakımından
Mathura Junction (Uttar Pradesh Eyaleti)
Mathura Junction tren istasyonu, gelişmekte olan demiryolu güzergahlarının sayısı bakımından en büyük tren istasyonudur. Mathura Kavşağı’ndan geçen 7 değişik ana hat demiryolu güzergahı vardır.
Mathura Junction Tren İstasyonu, Delhi-Mumbai ve Delhi-Chennai hatlarının Agra-Delhi bağlantısı üzerindeki önemli ve büyük İstasyondur.
İstasyon, Uttar Pradesh eyaletinin Mathura şehrinde yer almaktadır.
Hindistan Demiryollanı Kalite Konseyi (QCI) tarafından yayınlanan 2018 raporuna göre, istasyon 75 ana istasyon arasında en az temiz istasyon ilan edilmiştir. Mathura Junction tren istasyonunda bir turist danışma merkezi, telefon kulübeleri, bilgisayarlı bilet rezervasyon merkezi, bekleme odası, vejetaryen ve vejeteryan olmayan dinlenme odaları ve bir kitap standı bulunmaktadır.
Mathura Junction, Hindistan Demiryolları’nın önde gelen ilk yüz rezervasyon istasyonu arasındadır. Delhi’den gelerek Mumbai’ye ve Güney Hindistan’daki şehirler olan Haydarabad, Bangalore ve Chennai’ye giden trenlerin kavşak noktasında bulunduğu için çok önemlidir.
Toplam Platform sayısı: 10.
