Jagannath Rath Yatra’da yiyecekler

0
2163
Lord Jagannath tapınağı önünde Jagannath Rath Yatra başlamadan önceki durum. (2020 yılı Pandemi koşullarında) © Wikimedia Commons

Jagannath Rath Yatra – Odisha

Festival

Dünyaca ünlü Jagannath Rath Yatra veya başka bir isimle “Puri Rath Yatra” bugün (23 Haziran) başlıyor. Bu 9 günlük festivalde, üç tanrı; Lord Jagannath, kardeşi Lord Balabhadra ve kız kardeşi Subhadra, devasa ahşap arabalar üzerinde Jagannath Tapınağı’ndan Gundicha Tapınağı’na halatlarla çekilerek götürülür. Bu tapınakta 9 gün kalırlar. Arabaların bu yoldaki ilerleyişinde davulcular ritm tutarlar, çeşitli halk dansları grupları gösteriler yapar, arabaların üzerinde bulunan din adamları halka kutsal su döker, çiçek atarlar. Kısaca bu olay Hindistan’ın en renkli festivallerinden biri olur. 

2020 yılı kutlamaları

Bu yılki (2020) törenleri Pandemi nedeniyle sadece Pujari denilen din adamları yaptı. Halkın katılımına izin verilmedi. Bu, törenler sadece basit bir festival değildir. Hindistan’ın güzelliğini, renkliliğini ve lezzetlerini kutsayan kültürel bir fantezidır. 

Jagannath Tapınağı ve Zafer Bozkaya
Puri’deki Lord Jagannath tapınağı arkamda görülüyor. Hindu olmayanların içeriye alınmadığı tapınağı sadece bu noktadan görüntüleyebiliyoruz.

Binlerce adanmışın arabaları çektiği Rath Yatra’da çok ilginç sahneler görülür. Günlük puja törenleri sırasında tanrılara Chhappan Bhog olarak bilinen 56 çeşit yemek sunulur. Bu yemeklerin çoğu Puri kentine ait olmakla birlikte Puri’nin dahil olduğu Odisha eyaleti mutfağından ve hatta komşu Batı Bengal eyaletinin mutfağından da ürünler sunulur. 

Rath Yatra törenleri
Lord Jagannath tapınağı önünde Jagannath Rath Yatra başlamadan önceki durum. (2020 yılı Pandemi koşullarında) © Wikimedia Commons

Popüler Yiyecekler

Kechedi

Çok bilinen Khichiri’nin Odisha eyaleti versiyonudur. Saf ghee (Sade yağ) içinde mercimek ve pirinç ile yapılan bu yemek Lord Jagannath’a sunulan 56 yemeğin biridir.

Dhal Kechedi bir çeşit Kichuridir
Dhal Kechedi © Wikimedia Commons

Poda Pitha

Mitolojik yazıtlara göre Lord Jagannath tatlıları sever. Favorileri arasında bulunan Poda Pitha, pirinç unu, hindistan cevizi, siyah gram, meyve şekeri ve kakule ile yapılan ve pan cake benzeri bir tatlıdır.

Poda Pitha kek gibidir
Poda Pitha / Wikimedia Commons

Dalma

Yağsız pişirilmiş bir mercimek ve sebze karışımıdır. Şehrin özel lezzetlerinden biridir ve Rath Yatra sırasında Lord Jagannath’a sunulur. Bu yemek, eski Cumhurbaşkanı A.P. Abdul Kalam’ın özel isteği üzerine Cumhurbaşkanı’nın yemek menüsüne eklenmiştir.

Dalma
Dalma / © Subhasish Panigrahi

Santula

Kızarmış veya haşlanmış bu sebze körisi patates, patlıcan, papaya ve domates içerir. Ghee, panch phoran ve yeşil acı biber bu yemeğe ilahi bir tat verir ve çoğunlukla pirinç pilavı veya çapati ile servis edilir. 

Santula köri
Santula © Wikimedia Commons

Rasabali

Köy peyniri ile yapılan Rasabali, bol yağda kızartılmıştır ve bu tatlının en güzeli Puri’deki Jagannath Tapınağında tadılabilr.

Rasabali güzeldir
Rasabali © Wikimedia Commons

Chenna Poda

Paneer (köy peyniri), şeker, kakule tozu, pirinç unu, çeşitli fıstıklar ve ghee (sade yağ) ile yapılan bu tatlı kaçırılmaya gelmez. Tatlının cazip kadifemsi dokusu uzun süre yavaş yavaş pişirilmesinden ileri gelmektedir. 

Chena Poda
Chenna Poda © Wikimedia Commons

Malpua

Bir tür ekmek kadayıfı olan bu tatlı, un, süt, şeker, rezene tohumu ve kakule ile yapılır, Puri Tapınağı’ndaki Lord Jagannath’a sabah kahvaltısı olarak servis edilir.

Malpua tatlısı
Malpua © Wikimedia Commons

Ukhuda

Puri Tapınağı’nda Chappan Bhog olarak servis edilen, şekerle tatlandırılmış patlamış pirinç tabağı. 

Ukhuda
Ukhuda © Wikimedia Commons

Khaja

Rafine edilmiş buğday unu ve şekerden yapılan bu katmanlı gevrek, bol yağda kızartılır. Ayrıca Jagannath Tapınağında tanrılara sunulur. 

Khaja satıcısı
Puri sokaklarında bir Khaja satıcısı © Zafer Bozkaya

Kutlamalar

Jagannath Yatra törenlerinde 3 dev arabanın çekilerek götürüldüğü ana yol, normal zamanda böyle.

Puri cadde
Puri ana caddesi © Zafer Bozkaya

Yemeklerin pişirildiği mutfaktan bir görüntü

Mutfak
Yemeklerin pişirildiği mutfak © Wikimedia Commons

Chappan Bhog diye adlandırılan 56 çeşit yemek:

  1. Ukhuda 
  2. Nadia kora
  3. Khua 
  4. Dahi 
  5. Pachila kadali 
  6. Kanika 
  7. Tata Khechudi
  8. Mendha Mundia
  9. Bada Kanti 
  10. Matha Puli 
  11. Hamsa Keli 
  12. Jhili 
  13. Enduri 
  14. Adapachedi 
  15. Saga Bhaja
  16. Kadali Bhaja 
  17. Maric Ladu 
  18. San Pitha
  19. Bara/Vada 
  20. Arisha 
  21. Bundia 
  22. Pakhal oriya
  23. Khiri 
  24. Kadamba
  25. Pat Manohar 
  26. Takuaa
  27. Bhaga Piha
  28. Gotai
  29. Dalma
  30. Bada Kakara
  31. Luni Khuruma 
  32. Amalu 
  33. Suar Pitha 
  34. Biri Buha
  35. Jhadai Nadaa
  36. Khasta Puri
  37. Kadali Bara
  38. Sana Arisha
  39. Sakar
  40. Podo Pitha
  41. Kanji
  42. Dahi Pakhal
  43. Bada Arisha
  44. Tipuri
  45. Sakara
  46. Suji Khir
  47. Muga Sijha
  48. Manohar
  49. Magaja Ladu
  50. Pana
  51. Anna
  52. Ghia Anna
  53. Sweet Dal
  54. Besar
  55. Sag