1850’lerde İngilizler, yerel prenslikleri şehir merkezlerindeki eski geleneksel mahallelerinden ve saraylarından çıkmaları için teşvik etmeye başladı. Bu uygulama, prensliklerin eski otorite ve güç sembollerini baltalamak ve yöneticileri şehirlerden ve dolayısıyla insanlardan mümkün olduğunca uzaklaştırmak içindi. Victorian ve Edwardian elitlerinden giderek daha fazla etkilenen Hintli yöneticiler ise bu öneriyi memnuniyetle kabul etti. Eski kalelerden uzakta, büyük çimenlik alanlara sahip, büyük boyutlarda Avrupa tarzı konaklar ve muhteşem saraylar devreye alındı. Bu değişim, arkasında görkemli saraylar bıraktı.
Sömürge Dönemi
Hindistan’ın sömürge döneminin en muhteşem saraylarından bazıları şöyle.
Umaid Bhawan – Jodhpur / Rajasthan
Hindistan’da 1857 isyanı sonrasında, güç odakları yer değiştirdi ve kontrol İngilizlere geçtikçe, prensliklerin yöneticileri (eski) ihtişamlarını göstermek için yeni yollar aradılar. Bunlardan birisi, mümkün olan en gösterişli ve büyük saraylar yapmaktı. Saray yapma geleneği 1874’ten 1943’e kadar sürdü ve Jodhpur’da Umaid Bhawan‘ın inşaasıyla sona erdi.
Jai Vilas Sarayı – Gwalior / Madhya Pradesh
Hindistan’daki saray yapım çalışmalarının en eski örneklerinden biri, Gwalior şehrindeki Jai Vilas Sarayı‘dır. İnşaat, isyanların yaşandığı dönemden ve yönetimin Hintli’lere doğru geçmeye başlamasından 17 yıl sonra, 1874’te başladı. Saray, Avrupa mimari tarzlarının eklektik bir karışımıdır – ilk katı Toskana, ikinci katı İtalyan-Dor ve üçüncü katı Korint tarzındadır. Bu durumda sarayın bütününün hangi mimari tarza dahil olacağını söylemek zor.
Saray, Sir Michael Filose tarafından tasarlandı ve inşa edildi ve Gwalior prenslik devletinin Maharajası Maharajadhiraj Shrimant Jayajirao Scindia Alijah Bahadur tarafından yaptırıldı. Sarayın birçok çarpıcı özelliği arasında, 30 metre uzunluğundaki Durbar Salonu ve bu salonda bulunan 12,5 metre yüksekliğinde ve 3,5 ton ağırlığındaki iki avizesi (dünyanın en büyük avizeleri) vardır.
Cooch Behar Sarayı – Cooch Behar / Batı Bengal
Maharaja Nripendra Narayan tarafından yaptırılan Cooch Behar sarayı, Kraliçe Victoria’nın Altın Jübile yılı olan 1887’de inşa edildiğinden beri Victoria Jübile Sarayı olarak da biliniyor. 4 bin 700 dönüm büyüklüğündeki arazi üzerine İtalyan Rönesans tarzında inşa edilmiştir. Büyüklüğü ve yerleşimi nedeniyle Buckingham Sarayı’ndan ilham alındığına inanılıyor. Saray, zaman içinde terkedilmiş ve bir süre sonra restore edilmek üzere Hindistan hükümeti tarafından devralınmıştır. Günümüzde bir müzedir.
Laxmi Vilas Sarayı – Vadodara / Gujarat
Dünyanın en büyük özel konutlarından biridir. 1890 yılında Hint-Saracenik mimari tarzında inşa edilmiş ve Baroda’nın eski sultanı Maharaja Sayajirao Gaekwad III tarafından yaptırılmıştır. Baraş, 180’den fazla odası ve Hindistan’ın en görkemli yerlerinden biri olan Durbar Salonu ile tanınıyor.
Jagatjit Sarayı – Kapurthala / Pencab
Pencab’taki Kapurthala kraliyet ailesinin eviydi. Sarayın yapımına 1900 yılında başlanmış ve 1908 yılında tamamlanmıştır. Sarayı yaptıran Maharaja Jagatjit Singh, Fransız tarzında eğitim görmüştü, bu nedenle tasarımı Fransa’daki Versay ve Fontaine Bleau saraylarından öykünmedir. Maharaja, bu hayalini gerçeğe dönüştürmek için Fransız mimar M. Marcel’i Pencab’a davet etti. Saray, Rönesans tarzında inşa edilmiştir. Günümüzde Sainik Okulu olarak işlev görüyor.
Ujjayanta Sarayı – Agartala / Tripura
1899 ve 1901 yılları arasında inşa edildi ve Tripura eyaleti, Hindistan Birliği’ne bağlanıncaya kadar kraliyet ailesinin evi olarak hizmet etti. Maharaja Radha Kishore Manikya tarafından bir gölün kıyısında yaptırılmıştır. Saray, daha sonraları bir süreliğine Tripura Meclisi tarafından kullanıldı, 2011 yılında müze haline getirildi.
Amba Vilas Sarayı – Mysore / Karnataka
Hindistan’ın en büyük kraliyet saraylarından biridir. Mysore prensliğinin kraliyet ailesi olan Wodeyars’ın resmi konutudur. Hint-Saracenik tarzdaki saray, Rajput, İslam, Hindu ve Gotik mimari tarzlarının eklektik bir karışımında inşa edilmiş.
Bu sarayın eski özgün hali ahşaptandı ve 1896 yılındaki Dussehra festivali şenlikleri sırasında çıkan yangında büyük hasar gördü. O zamanki hükümdar Maharaja Krishnaraja Wodeyar IV, İngiliz mimar Henry Irwin’i yeni bir saray tasarlaması için görevlendirdi. Şimdiki sarayın inşaatı 1897’de başladı ve 1912’de tamamlandı. Dussehra şenlikleri eski yapının yanmasına yol açmış olsa da, festival, burada hala büyük bir ihtişamla kutlanmaktadır ve Mysore Sarayı bu festival süresince görkemli bir şekilde aydınlatılmaktadır.
Rambagh Sarayı – Jaipur / Rajasthan
Sarayın Jaipur kraliyet ailesinin ikametgahı olmadan önce birden fazla sahibi vardı. Mülkteki ilk bina, Prens Ram Singh II’nin süt annesinin eviydi. Bu yapı, 1887’de kraliyet av köşkü haline getirildi. Daha sonra, 20. yüzyılın başlarında Sir Samuel Swinton Jacob burayı bir saray olarak yeniden tasarladı. 1931’de Maharaja Sawai Man Singh II’nin ana konutu oldu ve saraya bir dizi kraliyet süiti eklendi. Saray, 1957 yılına kadar Jaipur kraliyet ailesinin ikametgahıydı. Günümüzde lüks bir otel olarak kullanılmaktadır.
