Hindu ve Budist mitolojilerinin her ikisinde de Tara isminde iki farklı Tanrıça vardır. Her ikisinin de adı Sanskrit dilinde “Yıldız” anlamına gelir. Tanrıça Tara, Vajrayana Budizminde, Tantracılıkta ve Shakticilikte Green Tara (Yeşil Tara) olarak bilinir. Tara, “Yıldız” ismi, Budistler ve Hindular tarafından çoğunlukla ruhani yolda yol gösterici bir ışık şeklinde yorumlanır. Ama, aynı zamanda dünyevi seyahatlerde de yol göstericidir.
Budizmdeki yaygın ismi “Green Tara”dır, ama sadece Yeşil değil başka renkleri de bulunmaktadır. Yazımızda bu renkteki Taraları da inceliyoruz.
Green Tara / Yeşil Tara
Yeşil Tara’nın bir Bodhisattva (aydınlanma yolunda olan kişi) olarak kökenini açıklayan birçok öykü vardır. Bir öyküye göre Avalokiteshvara, samsara zincirinde takılı kalmış varlıkların çektiği acıları görüp ağlamaya başlamış ve döktüğü şefkatli gözyaşlarından Tara doğmuştur. Bu gözyaşlarının bir lotusa dönüştüğü ve Tara’nın bu şekilde oluştuğu da söylenir. Tara’nın 108 farklı ismi vardır.
Budizm’de Tara
Budizm’de çoğunlukla bir Bodhisattva olarak, bazen de tam bir Buda olarak görülür. Budist sisteminde en güçlü tanrıçadır, Çin ve Moğolistan’a kadar geniş bir bölgede inanılır. Bu bölgelerde özellikle Yedi Gözlü Tara olarak tanınır. Yüzünde iki tane, alnında bir tane, avuç içlerinde ve ayak tabanlarında birer tane gözü vardır. Budist metinlerde en çok saygı duyulan Bodhisattva olan Avalokiteshvara’nın eşi olarak tanımlanır, Budistler onun on milyonlarca varlığı acı çekmekten kurtardığını söyler.
Budizm’de tanrıça Tara ile ilgili feminist bir hareket bile oluşmuştur. Tara, Bodhisattva’nın motivasyonu olan Bodhicitta’yı geliştirdikten sonra, tam uyanış için çabalayanların durumuna bakmış ve Budalığa erişen kadınların sayısının çok az olduğunu görmüştür. Sonuçta: “Bir kadın olarak Bodhicitta aşamasına geldim. Bu yol boyunca ve tüm yaşamlarım boyunca bir kadın olarak doğmaya yemin ediyorum ve son yaşamımda Buddhalığa eriştiğimde, o zaman bile bir kadın olarak kalacağım.” demiştir.
Tara, kadın Budistler için çekici olan tüm idealleri bünyesinde barındırır. Bir Bodhisattva olarak ortaya çıkışı Mahayana Budizminin 6. yüzyıl Hindistan’ında bile daha kapsayıcı hale gelmesinde ve kadınlara ulaşmasında önemli bir etken olmuştur.
Vajrayana Budizminde Tara
Özellikle Tibet’te ve Nepal’de, Tara, bir Bodhisattva’dan çok, Yüce Tanrıça olarak görülür; ona Tüm Budaların Anası denir. Mahayana Budizminde dişi bir Bodhisattva olarak görünür. Son derece güçlü bir kurtarıcı ve Merhamet Tanrıçasıdır, lütuf ve ihsanlar bahşeder.
Vajrayana Budizminde bir Buddha olarak kabul edilir ve Tara Tantra onu “saṃsāra ve nirvāṇa’nın ötesinde” olan “üç zamanın Budalarını doğuran bir anne” olarak tanımlar. Vajrayana Budizminde en önemli kadın tanrılardan biridir. Tara’ya odaklanan önemli Hint Vajrayana metinleri arasında “Tüm Tathagataların Annesi Tara’nın Tüm İşlevlerinin Kaynağı Olan Tantra” düşüncesi yer alır.
Hindu dininde Tara
Hinduizmde Yüce Tanrıça Adi Parashakti’nin bir formu olarak görülür. Hindular onu “Mükemmel Bilgeliğin Somutlaşmış Hali” ve “Evrensel Merhamet Tanrıçası” olarak adlandırır. O, Tantra’nın Büyük Bilgelik Tanrıçalarından, Mahavidyalardan biridir. Hindu geleneğinde Şiva’nın eşinin birçok formundan biridir. Özü saf şefkattir.
Tantrik Budizmde Tara
Amoghasidhi Tara, Buddha’nın eşi olan dişi bir Buddha’dır. Tara aynı zamanda saṃsāra’daki varlıkların çığlıklarını duyan ve onları dünyevi ve ruhani tehlikelerden kurtaran bir kurtarıcı olarak bilinir.
Tibet Budizminde Tara
Tibetçe: “Dölma, saygıdeğer kurtuluş annesi” demektir. Popüler bir meditasyon tanrısıdır.
Tibet Budizmi’nde Tara, her biri belirli renklere, sembollere ve faydalı faaliyetlere bağlı olan birçok biçimde ortaya çıkar. Yeşil Tara olarak, acılar dünyasında karşılaşılabilecek tüm talihsiz durumlara karşı yardım ve koruma sunar.
Aynı zamanda bir orman tanrıçasıdır, özellikle Khadiravani, “Khadira ormanında yaşayan” şekliyle göründüğünde bitki yaşamı, çiçekler, akasya ağaçları ve rüzgarla ilişkilendirilir. Doğa ve bitkilerle olan ilişkisi nedeniyle Tara bir şifa tanrıçası, besleyici nitelik ve bereket tanrıçası olarak bilinir. Rüzgar elementi (vaayu) ile olan ilişkisi, herhangi bir yardım çağrısına cevap vermede hızlı olduğu anlamına gelir.
Taranın en yaygın formları
Tara’nın pek çok formu vardır. Her biri farklı renklere, aletlere, yüz ve kol sayısına, sakinleştirme (śānti), artırma (pauṣṭika), büyüleme (vaśīkaraṇa) ve saldırma (abhicāra) gibi yeteneklere sahiptir.
Yeşil Tara
Çinli bir prenses olan enkarnasyonuyla bağlantılı bir formdur. Bir Eylem Tanrıçasıdır. Tüm insanlara yaşamlarında yardım ederek proaktif olarak sürdürülen şefkati yansıtır. Buna rağmen o, yıldızların, ayın ve gecenin Tanrıçasıdır. Gölgelerde ve gizlice hareket eder. Şan ve şöhret peşinde koşmaz. Yine de buna ulaşmaktan kaçınamamıştır. Aynı zamanda bir bereket Tanrıçasıdır. Bitkilerin, özellikle de çiçeklerin ve ağaçların büyümesini ve beslenmesini sağlar. Bu nedenle Tanrı Soma ile ortak bazı ruhsal niteliklere sahip gibi görünmektedir.
Huzur ile ve aydınlanmış faaliyetle ilişkilendirilir. Tara’nın öteki yirmi bir formu bundan doğar. Yeşil Tara’nın yaygın bir enkarnasyonu akasya ormanının Tara’sı olarak bilinir ve saçlarında çiçeklerle bir ormanda iki refakatçisi eşliğinde görünür.
Beyaz Tara
Nepalli bir prenses olan enkarnasyonuyla bağlantılı bir formdur. Genellikle beyaz bir nilüferin üzerinde otururken gösterilir. Ellerinde, ayaklarında, gözlerinde ve alnında üçüncü bir gözü vardır, bu nedenle “Yedi gözlü Tara” olarak da adlandırılır. Merhamet, uzun yaşam, şifa ve dinginlik sağlar. Anne şefkatini ifade eder ve zihinsel ya da ruhsal olarak incinen ya da yaralanan varlıklara şifa sunar. Uzun ömür, hastalıklarla mücadele ve arınma ile ilişkilendirilir.
Mavi Tara
Ugra-Tara veya Ekajata olarak da adlandırılır. Vahşi ve yıkıcı bir formdur. Elinde üç dişli mızrak ve uptala çiçeği tutan genç bir kadın olarak gösterilir. Mavi Tara, tüm engelleri yok eden vahşi bir koruyucu kadındır.
Kırmızı Tara
Kurukulla olarak da adlandırılan bir Aşk Tanrıçasıdır. Ana faaliyetleri güç ve büyüleme veya manyetik çekimdir. Elinde bir tekerlek ve bir utpala çiçeği tutar. Güç, başkalarını kontrol etme ve etkilemenin yanı sıra arzunun şefkate dönüştürülmesiyle ilişkilendirilir.
Sarı Tara
Bhrikuti olarak adlandırılan bir başka öfkeli formdur. Elinde bir kılıç ve bir utpala çiçeği tutar. Sarıdır, öfkelidir ve her iki elinde de birer kement taşır.
