Yazı dizimizde Sih dininin çeşitli Guruları hakkındaki destanları Sih Guruları Hikayesi 3 başlığı ile aktarıyoruz. Yazıda ekli olan fotoğraflar Delhi’de Chandi Chowk yakınındaki Bhai Mati Das – Sih müzesinde sergilenmekte olan orijinal tablolardan alınmıştır. Açıklama yazılarının bir kısmı her fotoğrafın yanındaki metinlerden alınmış bilgiler, bir kısmı ise kendi araştırmalarım ile derlediğim bilgilerdir.
Bu serinin üçüncü bölümünde Guru Arjan Dev hakkındaki destanlar var.
Her dinde çeşitli dini kişilikler hakkında pek çok hikayeler ve destanlar anlatılır. Bu destanların doğru olup olmadığı, anlatılanların abartılı olup olmadığı pek de sorgulanmaz. Belki de doğru olan davranış bunları sorgulamadan oldukları gibi kabul etmektir.
Sih Guruları Hikayesi 3 Guru Arjan Dev
Doğum tarihi : 2 Mayıs 1563
Doğum yeri : Goindval
Guruluk dönemi : 1581 – 1606
Babası : Guru Ram Das, Annesi : Bibi Bhani
Eşi : Mata Ganga
Çocuğu : Guru Hargobind
Ölüm tarihi ve yeri: 30 Mayıs 1606 – Lahore
Afganistandan adanmışlar grubunun gelişi
Çok sayıda üyesi olan bir sangat – adanmışlar grubu Kabil’den Amritsar’a Guru’nun dersini dinlemek ve ondan ilham almak için geliyordu. Guru hakkında pek çok şey duymuşlardı, onu görmek ve bu yüce kişi tarafından kutsanmak için çok istekliydiler.
600 km’den fazla bir yolculukla karayolundan günlerdir seyahat ediyorlardı. Yol üzerindeki Lahor yakınlarında bir Sih kişi ile karşılaştılar. Bu kişi ve eşi onları çok iyi karşıladı. Çok yüce gönüllü ve yardımseverdiler, onlara pek çok sewa (hizmet) sundular. Sangat üyeleri bu iki gönüllünün yardımlarından çok memnun kaldı.
Ertesi gün bu Sih ile birlikte Amritsar’a gittiler. Kutsal tapınağa yaklaştıklarında herkes çok heyecanlıydı. Sangatın lideri birkaç çocuktan grubun ayakkabılarına göz kulak olmalarını istedi. Ancak, çocukların hiçbiri geride kalmak ve ayakkabıları beklemek istemiyordu, hepsi Guru’yu ilk dinleyenlerden olmak istiyordu. Sonunda Lahore’da kendilerine yardım eden Sih geldi ve ayakkabılara bakacağını söyledi.
Kabil sangatı ana binanın içine girdi. Oturup bir süre beklediler. Ancak Guru ortaya çıkmadı. Guru neredeydi? Başka bir iş için bir yere gitmiş olabilir miydi? Bir saat kadar bekledikten sonra, Afgan grubunun lideri durumu araştırdı. Sonunda durum açığa çıktı. Lahore’da karşılaştıkları kibar Sih, Gurunun ta kendisiydi. Guru, tüm sangatın ayakkabılarını kendi atkısıyla temizlemekle meşguldü.
Daha sonra tüm katılımcılarla birlikte toplu yemek için Lengere gidildi. Burada da Guru Arjan, herkese kendi elleriyle yemek dağıttı.
Guru Arjan’ın evliliği
Mao köyünde yaşayan Bibi Ganga isimli bir kızı Guru Arjan ile evlenmek üzere babasından istediler. Baba, Bhai Krishan Chand teklifi hemen kabul etti ve şöyle dedi, “Efendim! Başka ne isteyebiliriz ki, eğer kızım Guru’nun ailesine hizmet etme şansına sahip olursa, bu bizim için bir lütuf olacaktır. Guru’nun kendisi bizim akrabamız olmak istediği için çok şanslıyız. Guru Arjan’ı gördük, tanıdık. O, çok zeki ve asil biri.”
Evlilik tarihi belirlendiğinde Guru’nun evinde hazırlıklar başladı. Guru Arjan, Bibi Ganga’nın köyüne doğru yola çıktı.
Köy o zamanlar sadece 7 toprak kulübeden oluşuyordu. Köylüler Guru Arjan ve evlilik grubuna 2 gün boyunca büyük bir saygı ve özveriyle hizmet etti. Guru Arjan köylülerin gösterdiği misafirperverlikten çok etkilendi ve giysilerinin bir kısmını onlara hediye etti. Bu kıyafetler köyde muhafaza edilmiştir ve günümüzde Bilga isimli köydeki Gurdwara Sri Guru Arjan Sahib tapınağında görülebilir.
Mao Sahib’e vardıklarında köyün muhtarı geldi ve şöyle dedi: “Bu köyün bir geleneği vardır, damat köye girmeden önce at sırtındayken tarlada kazılmış bir çukuru bir mızrakla delmek zorundadır.”
Köylüler sınavı daha da zorlaştırmak için bir Banyan ağacının köklerini bir kazık şeklinde sardılar. Mızrağı sağ elinde tutan Guru Arjan atını çukura doğru sürdü ve ilk denemede tek bir hamlede mızrağı çıkardı. Köy halkı Guru Arjan’ın olağanüstü başarısını görünce hayretler içinde kaldı. Guru Arjan’ın bu başarısını selamladılar.
Bhai Krishan Chand’ın evinde çok samimi bir şekilde karşılandılar ve kendilerine çeşitli tatlılar ikram edildi. Evlilik grubu geceyi burada geçirdi. Ertesi gün Bibi Ganga ve Guru Arjan’ın evliliği Baba Budha tarafından onaylandı. Köyde Guru Arjan zamanından kalma büyük bir kuyu bulunmaktadır. Bazıları Guru Arjan’ın bu kuyuyu evlendikten sonra bir kutlama olarak yaptırdığını söylemektedir.
Bibi Ganga’nın ailesi güzel bir tahtırevan hazırladı ve kızlarını gözyaşları içinde uğurladı. Düğün ekibi tahtırevanla birlikte eve döndüğünde. Şehrin tüm kadınları Guru Arjan’ın eşini görmeye geldi. Şehir bu mutlu olayı kutlamak için ışıklandırıldı.
Baba Buddha ile ilişkisi
Mata Ganga ji yanındaki büyük bir inanmış grubuyla Baba Buddha’dan kendisini kutsamasını istemeye gitti. Aynı zamanda çocuk yapması için dua etmesini de istiyordu.
Baba Buddha’ya hediye olarak pek çok lezzetli yiyecekler götürdü. Baba Buddha, kutsama yapmayı reddetti. Olanları duyan Guru Arjan Dev, eşine bu kez yemeği kendi elleriyle hazırlamasını ve lüks yiyecekler yerine basit bir ‘missi roti’, bir soğan ve lassi götürmesini ve Baba’nın bulunduğu yere yürüyerek gitmesini söyledi.
Baba Buddha, bu ziyaretten çok memnun oldu ve hazırlanmış olan basit fakat lezzetli yemekleri yedi. Sonra bir kehanette bulundu; “Tıpkı bu soğanı elimle ezdiğim gibi, Guru Nanak’ın düşmanlarını ezecek bir oğlun doğacak.”
Bu kehanet kısa bir süre sonra 1595 yılında Guru Hargobind’in doğumuyla gerçek oldu.
Mian Mir’in temel taşını koyması
3 Ocak 1588 tarihinde, Lahor’da yaşayan tanınmış bir Sufi aziz olan Hz. Mian Mir, Amritsar kentindeki ünlü Altın Tapınağın temel taşını koyan ilk kişi oldu.
Guru Arjan Dev, kendisine duyduğu saygı nedeniyle, Mian Mir’den Harmandir Sahib‘in (Altın Tapınak) ilk temel taşını koymasını istemişti. Bu sayede, Sih dininin, kastlara ve inançlara dayalı tüm ayrımlardan kaçınan, farklı halklar ve inançlar arasında samimi bir diyalogun oluşturulmasına vurgu yapan evrensel mesajını kanıtlamış olacaktı.
Mian Mir’in doğuştan itibaren dini olaylara ilgisi vardı. Çocukluğunda bile dinsel vaazları dikkatle dinlerdi. Gençliğinde Kadirî tarikatından Şeyh Hızır’ın müridi olmuştu. Sufiler, İslam’ı barışçıl yollarla yaymaya çalışıyordu ve Hindistan coğrafyası bu dönüşüm için çok uygun bir yerdi. Mian Mir, 20’li yaşlarında Hindistana gelerek günümüzde Pakistan sınırları içindeki Lahor’a yerleşti.
Guru Arjan, su havuzlarının yapımından sorumluydu. 1589’da Amritsar’da Nektar Havuzu olarak adlandırılan kutsal havuzun ortasına bir Sih Tapınağı inşa etmeyi planladı. Tapınak, tüm kastlardan, inançlardan ve yörelerden gelecek olan herkese açık olacaktı. Hz. Mian Mir’i ilk temel taşını koyması için davet etti. Mian MIr, Amritsar’a, kaba yün parçalarından oluşan uzun bir dilenci pelerini ve üzerinde bir gül çiçeği olan koni şeklindeki başlığıyla geldi. Törenle ilk temel taşını yerleştirdi.
Bhai Gurdas’ın hizmetleri
Guru Ram Das’ın 1581’de vefatından sonra Bhai Gurdas, Pencap’a döndü ve önce Goindval’ı ziyaret etti, sonra Guru Ram Das’ın ardılı olan Guru Arjan’a saygılarını sunmak üzere Amritsar’a geçti. Bhai Gurdas, Amritsar’ı evi haline getirmiş, bağlılığı ve öğrenme aşkı sayesinde Guru’nun öğrencileri arasında kendine seçkin bir yer edinmiştir.
Guru Ram Das, kendisinden önceki Gurular’ın ve çeşitli aziz ve sufilerin ilahilerini içeren Adi Granth’ı bir araya getirmiştir. Bhai Gurdas ise Adi Granth metninin yazımında çalışmıştır. Metin tamamlandığında Guru Tegh Bahadur’a teslim edilmiştir. Bhai Gurdas’ın yazdığı orijinal metin halen Kartarpur’da korunmaktadır.
Bhai Gurdas uzun yıllar boyunca Sih dininin savunucusu olmaya devam etti. O, Sih yaşam tarzının canlı örneğiydi. Özellikle eski metinler ve felsefe konusunda geniş bilgisiyle Sih inancını tebliğ etmeye kendisini adamıştı. Güçlü ve hızlı tempolu üslubu olan ve Gurular’ın öğretilerini canlı bir şekilde anlatan şiirler yazmıştır.
Pencap dilinde “Varan” ve Braj dilinde “Kabitt Savaiyye” olmak üzere iki cilt halinde yazdığı şiirleri kutsal cemaatlerde sık sık Gurular’ın sözleri olan Gurbani İlahileri ile birlikte söylenir. Guru Arjan, Bhai Gurdas’ı Sih Kutsal Kitabının “anahtarı” olarak nitelendirmiştir.
Cüzzamlılara hizmeti
Guru’nun evinde her zaman hastalara, yoksullara, muhtaçlara ve çaresizlere koruma sağlanırdı. Guru Arjan Dev, cüzamlıların çaresizlik içindeki durumunu biliyordu. Cüzzamlılara yakın akrabaları bile dokunmazdı.
Guru Arjan Dev, Tarn Taran Sahib’in kutsal havuzu yakınlarındaki Cüzamlılar Evi ile özel olarak ilgilenmiştir. Cüzamlılara ilaç ve elbise sağlayarak ve hatta onları kutsayarak onlarla bizzat ilgilenirdi. Tüm Sihler Guru’nun bu örneğini takip etmiştir.
Dizinin önceki bölümleri
1. Guru Nanak ve Guru Angad
2. Guru Amar Das
